اعتیاد از دیدگاه اسلام :

اعتیاد از دیدگاه اسلام :

خو گرفتن به چيزي و يا حالتي كه در اثر تكرار عمل به وجود مي آيد، «عادت» گفته مي شود، خواه آن عادت خوب باشد و يا بد.

خو گرفتن به چيزي و يا حالتي كه در اثر تكرار عمل به وجود مي آيد، «عادت» گفته مي شود، خواه آن عادت خوب باشد و يا بد. معمولاً به عادت هاي بد كه با جان و روح انسان سازگاري ندارد «اعتياد» مي گويند، كه مسئله «اعتياد به موادمخدر» از آن جمله مي باشد و اگر از خطرناك ترين عوامل فساد و بدبختي جامعه نباشد ،كه هست، بدون ترديد از جمله علل بدبختي و ويراني اجتماع و نسل بشر به حساب مي آيد.

اگرچه در زمان رسول خدا(ص) و ائمه معصومين(ع) موادمخدر موضوعيتي نداشت و آيات و احاديث خاصي در اين زمينه نداريم ،لكن اسلام دين جهاني و جاوداني، و به طور كامل تمام نيازمندي هاي جامعه را در تمام اعصار تامين كرده است، و جواب گوي كليه خواسته هاي بشر بوده، و به صورت كلي اين زمينه ها را نيز مورد توجه خويش قرار داده و در ابعاد گوناگون نسبت به ممنوعيت آن هشدار داده است. حال، نظر خوانندگان را به چند آيه و حديث در اين باره جلب مي كنيم:

1- «ولاتلقوا ب ايد ي كم الي التّهلكه ...؛ با دست هاي خود خويشتن را به هلاكت نيفكنيد.» (بقره591)

شخص معتاد نه تنها زن و فرزندان و خانواده اش را بدبخت و بي آبرو مي سازد و به مال و فرهنگ و سياست كشورش خيانت مي كند بلكه با اعتيادش جان خود را به آتش مي كشد و سرانجام در سلول هاي تاريك و مخوف و يا در لابلاي چوبه دار، به عمر خود خاتمه مي دهد و با دستش خود را به هلاكت مي افكند.

2- رسول خدا(ص) فرمودند: «هر مست كننده و هر تخديركننده حرام است و هر آنچه كه بيشترش حرام است كمش نيز حرام است و آنچه عقل را تخدير نمايد مطلقاً حرام است.» (كنز العمال ج5ص863) در اين حديث مطالب و نكته هاي بسيار آموزنده اي آمده است، از آن جمله:

الف- به تصريح اين حديث تمام مخدرات اعم از هروئين و ترياك حرام است.

ب- تخديركننده ها اگر چه به مقدار بسيار كمي نيز مصرف شود حرام است.

ج- هر چيزي كه نيروي عقل را مي كاهد، شرعاً ممنوع است.

خوانندگان عزيز عنايت دارند كه مصرف موادمخدر چه بلاهاي خانمان سوزي را تحميل فرد و جامعه مي كند و چه آثار زيان باري را در قواي عقلاني به وجود مي آورد. همگان مي دانيم كه عقل بزرگ ترين نعمت الهي است، و هيچ فايده اي به پايه آن نمي رسد، (اصول كافي ج 1ص62) بنابراين مخدرات به جهت تخدير عقل نيز حرام و ممنوع مي باشد.

3- حضرت امام موسي بن جعفر(ع) مي فرمايند: خداوند خمر را به جهت اسمش حرام نكرده، بلكه با توجه به آثار و مفاسدش آن را ممنوع فرموده است، بنابراين، هر چيزي كه عاقبت آن همانند عاقبت خمر باشد آن خمر است. (فروع كافي ج 6ص212)

اين حديث از دو جهت به بحث «اعتياد» نيز مربوط است: نخست اين كه اين روايت «منصوص العله» است، يعني حرمت خمر به علت فساد است، و آن علت در اعتياد به موادمخدر نيز وجود دارد.

دوم اين كه جمله «هر چيزي كه عاقبت آن همانند عاقبت خمر باشد» شامل بحث ما نيز مي شود، زيرا در اثر مصرف موادمخدر، همان فساد و تخدير به وجود مي آيد، بنابراين، «اطلاق» حديث شامل حرمت اعتياد به موادمخدر نيز مي شود.

4- در دين مقدس اسلام ضرر به خود و اضرار به ديگران حرام است و اين موضوع يكي از قواعد فقهي و اصولي مسلم ما به حساب مي آيد. بزرگان و مراجع تقليد و محققان و مدرسان حوزه ها پيوسته در بحث هاي خود به اين قاعده تمسك مي كنند و كتابها و جزواتي نيز در اين باب نوشته شده و در آنها به آيات و احاديثي چند استدلال و استناد گرديده است كه اشاره به كيفيت بحث و آوردن آيات و روايات مربوطه از عنوان اين بحث خارج است و علاقه مندان مي توانند به منابع مربوطه مراجعه كنند و چون اعتياد به موادمخدر دو جنبه «تضرر و اضرار» را داراست بدون ترديد، مصرف آن از اين جهت نيز مذموم و ممنوع مي باشد و فقها در بحث هاي علمي خود به اين حقيقت بارها اشاره كرده اند و در مقام فتوا نيز برخي از مراجع تقليد به حرمت آن فتوا داده اند.

از مجموع اين آيات و احاديث به طور كلي نتيجه مي گيريم كه اعتياد به موادمخدر با عناوين گوناگون مشمول اطلاقات آنها مي شود و در اين موضوع شبهه اي نيست. از اين رو، ممنوعيت آن شرعاً محرز مي شود.